De tentoonstelling ‘Kwetsbaarheid en kracht’ bestaat uit een serie portretten gemaakt door Bart Koetsier, interviews gehouden door Arnon Grunberg en hersenscans. Wanneer je te maken krijgt met psychische ontregeling word je in de samenleving nog maar al te vaak gezien als zwak, gevaarlijk of anders dan anderen. Alsof het worstelen met psychische uitdagingen voorbehouden is aan een speciale groep mensen. Met deze tentoonstelling wordt aandacht gevraagd voor het feit dat iedereen kwetsbaar én krachtig is en dat wij vooral allen mens zijn. De portretten zijn vanaf mei 2021 te bezichtigen in het gemeentehuis van Utrecht, en reizen daarna door naar Rotterdam en de Stopera in Amsterdam.

Kwetsbaarheid en kracht’ bestaat uit 22 zwart-wit portretten van psychiatrisch patiënten, professionals in de GGZ, familieleden van patiënten en andere mensen die nauw betrokken zijn bij de GGZ. De portretten zijn gemaakt door Bart Koetsier. Twee van de portretten waren genomineerd door de Dutch National Portrait Gallery voor de Rabo Photographic Portrait Prize 2020. Naast de portretten worden MRI scans getoond, om het contrast te laten zien tussen het zoeken naar afwijkende hersenstructuren en het individuele verhaal dat een portretfoto vertelt. In de interviews met de geportretteerden laten we kwetsbaarheid én kracht zien, zonder een naam of functie te noemen. De interviews zijn afgenomen door Arnon Grunberg.

Het project is tot stand gekomen vanuit het streven naar een inclusieve samenleving. Het is een ferme boodschap via kunst, die aan het denken zet en uitnodigt stil te staan, te kijken en te luisteren naar een persoonlijke visie op psychische kwetsbaarheid om er daarna met elkaar over in gesprek te gaan. Als samenleving zouden we inclusiever moeten zijn en de stigma’s rondom psychische kwetsbaarheid aanpakken en laten verdwijnen. Ieder mens is in zekere zin kwetsbaar en dus begint het bij het loslaten van het idee dat er een verschil is tussen een groep die kwetsbaar is en een groep die dat niet is.

Floortje Scheepers is hoogleraar innovatie in de GGZ, medisch afdelingshoofd psychiatrie in het UMC Utrecht en mede initiatiefnemer ‘Je doet onrecht aan deze individuele werkelijkheid als je alleen zoekt naar een defect in de hersenen dat je moet repareren. Daarbij gaat van die benadering ook de suggestie uit dat psychische kwetsbaarheid maakbaar is en dat we het dus altijd wel kunnen oplossen. Maar niets is minder waar. We moeten ons juist veel meer openstellen voor mensen die psychisch ontregelen en luisteren naar hun verhalen om zo begrip te krijgen en in te gaan zien dat ieder mens meer of minder kwetsbaar is en meetelt en dat we daar met elkaar verantwoordelijk voor zijn. Laten we gaan luisteren naar elkaar en het gesprek aangaan.’

De eerste verhalen zijn vanaf 5 januari te bekijken in een online tentoonstelling op de website van Museum van de Geest.