De duisternis ontvluchten

Issam Kourbaj, Scaling the Dark: Seeds, Sands, Moons

Op uitnodiging van het Nationaal Museum van Wereldculturen (NMVW) exposeert de in Syrië geboren kunstenaar Issam Kourbaj in de Lichthal van het Tropenmuseum. Hij combineert zijn werk met objecten uit de collectie van het museum, Naturalis en RMO, om stil te staan bij de crisis in Syrië die tot op de dag van vandaag duurt. Onder meer 4.381 miniatuurbootjes en een zeldzaam 16e-eeuwse herbarium vormen de expositie over oorlog, migratie, groei en hoop. De duisternis ontvluchten – een interventie door Issam Kourbaj opent op 28 mei in het Tropenmuseum. 

Hedendaagse kunstwerken in combinatie met objecten van het NMVW
De installatie van duizenden miniatuurbootjes is het centrale punt van de expositie en is speciaal voor de Lichthal van het Tropenmuseum gemaakt. Ze tellen en herdenken de dagen, weken, maanden en jaren dat de Syrische crisis duurt. De bootjes zijn door BBC Podcast A History of the World in 100 Objects uitgeroepen als het meest representatieve kunstwerk van nu. Daarnaast is de expositie opgebouwd uit kunstobjecten van de NMVW-collectie, het Naturalis en RMO. Een vijfduizend jaar oude Syrische eye-idol, een beeld met ingesneden ogen en bruikleen van RMO Leiden, inspireerde Kourbaj om geblinddoekt beeldjes uit Aleppo-zeep te snijden. Een opvallende 19e-eeuwse Iraanse almanak ligt onder een kalender gemaakt van gebruikte lucifers. Aan het plafond hangen deuren uit Aleppo. Kinderschoenen zonder zool, die de migratie naar Europa markeren, leiden de bezoeker door de Lichthal van het museum. Kourbaj gebruikt regelmatig afgedankte materialen, die voor hem een diepere verbinding met het leven van alledag hebben.

Zaden van hoop 
Hoewel Kourbaj’s werk een reflectie op Syrië is, is het verhaal dat hij vertelt groter. Het verhaal gaat over verlies en conflict, maar ook over hoop. Net als zaden willen we een plek om te wortelen, een plek om erbij te horen. Het thema van zaden en vernieuwing in de tentoonstelling brengt een element van broodnodige hoop. Een deel van de miniatuurbootjes bevat daarom een zaadje. Het Koninklijk Instituut voor de Tropen plant Syrische zaden, die gedoneerd zijn door International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA) op het terras van café de Tropen. De zaden zullen aan het einde van de tentoonstelling gebruikt worden voor het maken van brood.

Issam Kourbaj  
Issam Kourbaj is geboren in Sweida, Syrië. Kourbaj volgde een opleiding aan het Instituut voor Schone Kunsten in Damascus, het Repin Instituut voor Schone Kunsten en Architectuur in Leningrad (Sint-Petersburg) en aan Wimbledon School of Art (Londen). Sinds 1990 woont en werkt hij in Cambridge en sinds 2011 heeft de kunst van Kourbaj betrekking op de Syrische crisis. Het werk reflecteert op het lijden van zijn mede-Syriërs en de vernietiging van het cultureel erfgoed. Kourbaj’s werk is op grote schaal tentoongesteld door onder meer het British Museum, V&A, Venetië Biënnale 2019 en meest recentelijk het Pergamon museum. In december 2020 werd zijn bootsculptuur Dark Water, Burning World gekozen als het 101ste object in het gerenommeerde BBC-programma A History of the World in 100 Objects, als het meest representatieve kunstwerk van nu.

Museummaatje  
Nieuwkomers kunnen samen met hun vrienden gratis het museum bezoeken. Kijk voor meer info op MuseumMaatje | Tropenmuseum in Amsterdam