Opnieuw Leren Kijken
Tijdens mijn bezoek aan festival De Keuze een aantal jaar geleden beleefde ik een van mijn meest bijzondere kunst-kijk-ervaringen. Ik werd samen met een groep theaterstudenten geblinddoekt en in een soort bioscoopstoelen gezet om een film te gaan kijken, waar we door de blinddoek uiteraard niets van konden zien. Terwijl we in stilte zaten te wachten, werd er een groep kinderen de zaal in geleid die achter ons kwamen zitten.
De film werd gestart en de kinderen fluisterden via een soort metalen kokers in onze oren wat er op het scherm gebeurde. Ze beschreven wat ze zagen op een manier zoals alleen kinderen dat kunnen. Het gefluister werd al snel gegiechel: ‘’Een mannetje met een gekke snor fietst over straat. Het mannetje is groen met gele stippen. De straat is van kauwgom. Het mannetje valt. Hihi, het mannetje, hihi, laat een, hihi, keiharde scheet.’’ Het werd de allerleukste film die ik nooit heb gezien.
Nu onze cultuursector langzaam weer een doorstart maakt, is het erg verleidelijk om overal naartoe te gaan.
Helaas is het onmogelijk om alles te kunnen zien, maar de manier waarop we weer naar al dat moois mogen kijken kunnen we wel sturen. Hoe prachtig is het dat wij mensen verhalen door kunnen geven met een muziekstuk, een voorstelling of enkel een schilderij. Ik wil daar weer als een kind naar kijken en als een kind naar luisteren. Ik wil met m’n ogen open de ervaring in m’n eigen oren fluisteren.
Ik wil weer opnieuw leren kijken. Als een kind in de snoepwinkel. Verrukt en verwonderd. Samen met al die anderen, die ook weer als kinderen kunnen kijken. Ik wil weten wat die anderen zien, ik wil horen wat zij horen en ik wil voelen wat zij voelen. Samen zie je altijd meer. In dat moment, met elkaar. Daar kan geen enkele DVD tegenop.
Voor de voorstelling Het Nieuwe Geloof die ik momenteel maak voor de uitgestelde Winterkaravaan sprak ik met de Benedictijnse monnik Thomas Quartier. Ik raakte met hem in discussie over het kloosterleven en hoe prachtig maar toch ook verschrikkelijk me dat leek.
Hij werd gelukkig niet boos. Integendeel, hij begreep het helemaal. En hij zei: ‘’Dat iets tegelijkertijd prachtig en verschrikkelijk is, maakt het juist de moeite waard om het ten volste te onderzoeken. Zoals een kind nieuwe dingen ontdekt. Soms angstig of afwachtend, maar vooral nieuwsgierig. Dat noemen wij mysterie. Het is dat wat je pas echt ziet als je er als een kind naar durft te kijken.’’
En precies dat maakt kunst zo ontzettend de moeite waard.
Deze column is geschreven door schrijver, performer & theatermaker Maarten Hopman en is onderdeel van de serie ‘De Makerscolumn’ die wekelijks hier verschijnt. Meer zien van Maarten?
