Unbreakable door de Soweto Skeleton Movers – Een Energetisch en Intrigerend Schouwspel
Onlangs kreeg ik de gelegenheid om de uitzonderlijke dansvoorstelling Unbreakable bij te wonen, uitgevoerd door de Soweto Skeleton Movers, een collectief van vijf Zuid-Afrikaanse dansers uit Johannesburg. Deze voorstelling, een samenwerking met de gerenommeerde choreograaf Lloyd Marengo en theaterregisseur Jonzi D, biedt een rijke, dynamische ervaring waarin persoonlijke verhalen, Afrikaanse dans, humor en krachtige visuals op indrukwekkende wijze worden verweven.
Wat deze voorstelling direct onderscheidt, is de gedurfde en virtuoze uitvoering van de dansstijl Pantsula, een Zuid-Afrikaanse straatdans die zijn oorsprong vindt in de townships van Johannesburg gedurende de jaren ’50 en ’60. Pantsula is veel meer dan een dans; het is een culturele uiting van verzet tegen de apartheid en een reflectie van de dagelijkse realiteit in de townships. Het wordt gekenmerkt door zeer snelle, ritmische voetbewegingen en acrobatische choreografieën, die in deze voorstelling worden gecombineerd met ‘bone breaking’, een dansvorm waarin dansers hun lichamen in schijnbaar onnatuurlijke en haast pijnlijke posities manoeuvreren. Deze eigentijdse benadering van een traditionele dansstijl creëert een fascinerend spanningsveld tussen verleden en heden, tussen traditie en innovatie.
De artistieke virtuositeit van de dansers is zonder meer bewonderenswaardig. De wijze waarop ze hun lichamen gebruiken, tart de verbeelding: ik heb schouderbladen gezien die op onmogelijke plekken leken te verschijnen en voeten die zich in een ongekende snelheid voortbewogen. Hun ongeëvenaarde beheersing van zowel techniek als expressie laat zien dat zij hun status van straatartiesten ruimschoots ontgroeid zijn. De speelsheid waarmee ze deze complexe dansvormen benaderen, werd versterkt door het gebruik van buckethats, wat voor luchtige momenten zorgde binnen de verder intensieve en energieke choreografieën.
Wat de voorstelling echter een extra laag van betekenis gaf, waren de visuals die werden geprojecteerd, waarin zware thema’s zoals de situatie van kinderen in Zuid-Afrikaanse gevangenissen naar voren kwamen. Deze beelden voegden een zekere diepgang toe aan de voorstelling, maar tegelijkertijd merkte ik dat de boodschap soms wat gefragmenteerd overkwam. De context achter deze krachtige beelden ontbrak soms, waardoor ik me op momenten afvroeg wat precies de bedoeling was. Hoewel deze fragmentarische aanpak op zichzelf wellicht bedoeld was om vragen op te roepen en het publiek aan het denken te zetten, bleef ik toch met een gevoel van onvolledigheid achter. Een korte voice-over had wellicht gediend om deze visuele elementen wat meer richting te geven en hun symboliek beter te duiden. Het was een veelgehoorde opmerking onder de bezoekers die ik na afloop sprak: de voorstelling was intrigerend en visueel betoverend, maar we bleven met enkele onbeantwoorde vragen zitten.
Wat echter onmiskenbaar was, is de pure energie en vreugde die van het podium afstraalde. De pompende Amapiano beats en melodische Afrohouse, zorgvuldig geselecteerd door de sound designers, gaven de voorstelling een bijna hypnotiserend ritme dat het publiek meevoerde in de wereld van de dansers. De soundtrack fungeerde niet slechts als achtergrondmuziek, maar als een integraal onderdeel van de voorstelling, die de bewegingen en emoties van de dansers ondersteunde en versterkte.
Samenvattend is Unbreakable een gedurfde en energieke voorstelling die een unieke combinatie biedt van krachtige dans, persoonlijke verhalen en confronterende visuals. Hoewel er hier en daar iets aan narratieve duidelijkheid ontbrak, wist de voorstelling op het gebied van dans en performance zonder meer te imponeren. De Soweto Skeleton Movers hebben met deze voorstelling hun status als ‘unbreakable’ wederom bevestigd – onbreekbaar in hun creativiteit, hun fysieke kunnen en hun vermogen om het publiek mee te nemen in hun wereld.
In het najaar van 2024 is de voorstelling UNBREAKABLE nog te zien in de Nederlandse Theaters! Hier vind je de tourdata!