Benja Bruijning speelt een leven, maar weet mij niet helemaal te raken

25 februari 2023, Delamar theater, Amsterdam - Benja Bruijning staat voor het eerst solo op het toneel in de monoloog Een leven, waarin hij de persoonlijke tekst van Nick Payne vertolkt. In deze voorstelling komen twee grote gebeurtenissen samen: de geboorte van zijn dochter en het overlijden van zijn vader. Bruijning heeft toestemming gekregen van Payne om het stuk zelf te vertalen en de verwevenheid tussen geboorte en dood, vader worden en zoon zijn, zorgt voor een ontroerende voorstelling.

Bruijning is bekend van zijn rollen in films als Alles is familie, Hartenstraat en De helleveeg, maar hier zien we hem iets heel anders doen. In Een leven gaat hij de uitdaging aan om solo op het toneel te staan, onder regie van Olivier Diepenhorst. De sobere enscenering bestaat uit een leeg toneel met twee zandlopers die fraai verlicht hoopjes zand op de vloer vormen.

Bruijning begint zijn monoloog met het beschrijven van zijn lieve vader, die hij als klein kind precies vond zoals je zou willen dat een vader is. Naarmate hij ouder wordt, wordt de verhouding wat moeizamer, vooral als zijn vader gebreken begint te vertonen. Hij beschrijft hoe zijn vader hem midden in de nacht wakker maakt om te vragen of hij alstjeblieft naast hem wil komen liggen omdat hij bang is en geen gevoel meer in zijn arm heeft. De verteller schakelt vervolgens naar het moment waarop hij kip aan het braden is en zijn vriendin haar positieve zwangerschapstest laat zien, waarbij hij mooi de verwarrende wirwar van emoties beschrijft die daarbij komen kijken.

Vanaf dat moment lopen de verhaallijnen parallel. Bruijning vertelt over de eerste ontmoeting van de ouders met de zwangere vriendin, het huwelijk en geboorte die eraan zit te komen, afgewisseld met korte details over zijn vader, die steeds verder achteruitgaat. Payne heeft een scherp gevoel voor (soms heel geestige) details die maken dat de op zich zware thematiek lichtvoetig wordt verteld en Bruijning is een goede verteller. Waar hij mij deze avond verliest is in de voordurende schakelingen van zwangerschapshormonen naar ziekenhuisperikelen. Vooral naarmate de bevalling en de dood dichterbij komen

Voor mijn smaak speelt Bruining iets te vlak, maar daarbij wil ik wel zeggen dat we Bruining ook niet kennen van een grote speelstijl. De uiterste tussen dood en leven mogen wat mij betreft meer uitvergroot worden. Maar het onderwerp van de voorstelling, de dood van zijn vader en de geboorte van zijn dochter, is universeel en zal voor veel mensen herkenbaar zijn.

Wat betreft de enscenering van de voorstelling valt op dat deze zeer sober is gehouden. Er is alleen een leeg toneel en twee verlichte zandlopers die fraaie hoopjes zand op de vloer vormen. Dit minimalisme sluit goed aan bij de inhoud van de voorstelling en zorgt ervoor dat de aandacht volledig uitgaat naar Bruijning en de tekst. Hierdoor ontstaat er een intieme sfeer en voelt het alsof je als toeschouwer echt deel uitmaakt van de gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon.

Al met al is Een leven een ontroerende, maar ook lichte en verrassende toneelmonoloog die geen moment verveelt. De sobere enscenering draagt bij aan de intieme sfeer van de voorstelling en zorgt ervoor dat de aandacht volledig uitgaat naar Bruijning en de tekst. Hoewel de stijl van Bruining niet helemaal past bij wat ik normaal fijn vind kun je kijken of de voorstelling wat voor jou is.

In de Cultuuragenda vind je alle informatie over alle voorstellingen die we bezoeken met De Cultuurvlogger.