Kan je kiezen wie je bent? - (Recensie Wie jij dAn wel niet bent (10+))

Hoog geëerd bezoek. Prinses Amalia staat in de startblokken om ons te zegenen met haar aanwezigheid. Ze trapt haar landelijke tournee af in theater De Krakeling. Nienke de la Rive Box (presentatrice van het Klokhuis & 3opreis) heeft de trotse taak om Amalia eens even flink aan de tand te voelen in een interview. Maar als Amalia aangekondigd wordt verschijnt ze alleen als schaduw vanachter een levensgrote smartphone en klinkt ze enkel en alleen door de speaker. Ik ben aanwezig bij de voorstelling Wie jij dAn wel niet bent van De ZAAk A in het Amsterdamse theater De Krakeling.

Dat Amalia alleen verschijnt als een schaduw lijdt tot grote irritatie van bewaker Gerben (Huub smit). Want ben je nog wel een bewaker als je niks te bewaken hebt? Ben je dan je beroep of je eigen persoon? Juist daar wordt de toon gezet voor een ontregeld uurtje denk-spektakel. Amalia vertelt dat iemand in de zaal haar mag belichamen, er zit ergens een brief onder een stoel geplakt.

De gelukkige is een vrouw op een stoel helemaal links op de 5de rij.

Even ben ik blij dat ik het niet ben,  maar dan besef ik me dat het er natuurlijk bij hoort en dat de vrouw in vermomming, Marjet Middelkoop, actrice en tevens oprichter van de zAAk A, Annelies Appelhof is. Ze wordt gevraagd een brief voor te lezen - en een vragenvuur vliegt je om de oren met de belangrijkste vraag waar de hele voorstelling op gebaseerd is - kan je kiezen wie je bent? En ben je wat je doet of denkt? Op een gegeven moment dolt je hoofd en twijfel je aan je eigen standpunt. Mag je iedereen zijn? Kan je iedereen worden?

Prinses Amalia is het perfecte voorbeeld van iemand die als troonopvolger is geboren, daar heeft ze niks voor hoeven doen - haar salaris stond al vast en hoezeer ze zo normaal mogelijk wordt opgevoed en naar een openbare school gaat - ze is niet normaal en dat zal ze ook nooit worden. Heeft ze hier om gevraagd? Is het oke dat je hele leven onder een vergrootglas ligt? Dat je geleefd wordt - wat als je niet kan doen aan wat er van je verwacht wordt?

En vloggers op het internet - zijn zij? Of doen ze alsof? Is het oke om je voor te doen als een ander als er veel geld mee te verdienen valt?

Een spuuglelijke jurk

Er staat een gouden doos in de coulisse - volgens Gerben een bom - maar het blijkt een jurkje. Het rood-witte jurkje wat Prinses Amalia droeg op een familiefoto en daarna door tout bekend Nederland gedragen. Is Prinses Amalia nu een style icoon - of staat buiten kijf dat dingen die gedragen worden door het koninklijk huis vanzelfsprekend de mode is? 

Marjet heeft zich ondertussen in het, als je het mij vraagt, spuuglelijke jurkje gehesen.

Amalia kondigt een 2de jurk aan en er komt dit keer een echte prinsessenjurk vanachter een wolkeninstallatie naar beneden gezet. Marjet heeft besloten dat ook zij die jurk aandoet want zij is nu tenslotte Prinses Amalia - Nienke begint haar interview en ook het publiek mag vragen stellen.

Tjah, wat vraag je aan de actrice die een ‘doodnormale’ vrouw speelt die Amalia speelt? Ga je nog mee in dit spelletje of is het dan wel klaar…

The Law Of Attraction

Gerben komt op met een Simba masker uit de musical De Leeuwenkoning onder het motto je kan zijn wie je wil zijn. Hier vind ik dat ze een steekje laten vallen en de Black Lives Matter movement erbij hadden kunnen betrekken - want mag je zomaar alles aanraken? En Simba wordt over het algemeen altijd gespeeld door een zwarte man. Is dit witwassing? Is dit cultural appropriation?

Misschien teveel gevraagd voor een kindervoorstelling.

Het gaat over het fight - flight or freeze principe - dat je geprogrammeerd bent om te handelen als je in levensgevaar bent. Er wordt een scene nagebootst tussen wilde dieren en als Gerben bedreigend richting Nienke komt krijgt hij een klap voor zijn kop. Hoewel Nienke verbouwereerd haar excuses maakt heeft Gerben zijn punt gemaakt. 

Nienke snijdt The Law Of Attraction aan en Gerben doet een poging die te ontkrachten door zich hardop af te vragen of je ongeluk ook zelf bedenkt?

Ineens staat er een schaduw van een rokende (was dat nodig?) Princes Amalia achter het smartphone scherm. Ze beschrijft het leven waar ze van droomt, wat wel heel erg lijkt op dat van Marjet Middelkoop … het doek scheurt en het blijkt inderdaad mevrouw Middelkoop - ja, zegt Marjet, ineens bedacht ik me, misschien droomt Amalia wel van mijn leven - dat wat het oog ziet hoeft niet altijd de waarheid te zijn.

Een voorstelling die kinderen nodig hebben in deze tijd

Als je het mij vraagt denk ik dat deze voorstelling heel erg nodig is in deze tijd, waarin kinderen nog meer dan ooit door social media met het idee leven dat ze een onhaalbare standaard en aan een ongezond schoonheidsideaal moeten voldoen - dat jezelf zijn - goed genoeg is en dat de media je ziek maakt.  Dat je je eigen persoon bent en mag zijn - en dat waar je ook vandaan komt je altijd regie in handen kan nemen om de persoon te worden waar je altijd van gedroomd hebt. 

Om antwoord te geven op de hoofdvraag: kan ik kiezen wie ik ben? het is fluïde, denk ik - een deel programmering vanaf geboorte, een deel de gebeurtenissen in het verleden - een deel heden, waarin je daadwerkelijk actie kan ondernemen om de volste potentie van jezelf te worden en te veranderen alleen als jij dat wilt en uiteindelijk in de toekomst waarin je met de tijd zal zien of je terugkijkend op het verleden je veranderd bent.

Wil jij meer informatie over deze voorstelling of kijken waar deze show nog te zien is? Kijk dan eens op de website van De Zaak A.