"Nureyev: een afscheid van het leven en de dans"

21 februari 2023, Delamar Theater, Amsterdam - Nureyev, een voorstelling over het leven en de carrière van de beroemde balletdanser Rudolf Nureyev, is een prachtige productie die zowel ontroerend als inspirerend is. Het stuk speelt zich af tijdens de laatste dagen van Nureyev, terwijl hij terugblikt op zijn leven en zijn werk. De voorstelling biedt een diepgaand inzicht in de persoonlijkheid en het talent van de legendarische danser en geeft tegelijkertijd een kijkje in de wereld van het ballet.

Jan Kooijman, die Nureyev speelt, zet een prestatie neer. De voorstelling is een monoloog van anderhalf uur en Kooijman, die we toch niet kennen als acteur, zet toch deze volledige voorstelling qua tekst alleen neer. Hij geeft ons een kijkje in de persoonlijke worstelingen van Nureyev. We zien hoe hij zichzelf probeert te bevrijden van de beperkingen van zijn achtergrond en zijn cultuur, en hoe hij uiteindelijk zijn eigen pad vindt als danser en als mens. Het is een verhaal dat ontroerend en inspirerend is, en dat ons eraan herinnert dat het belangrijk is om onze eigen weg te vinden in het leven, hoe moeilijk dat soms ook kan zijn.

Hoewel Kooijman een prachtig verhaal vertelt, mis ik toch af en toe de urgentie binnen bepaalde scenes en wordt er toch wel snel en droog door de tekst heengewerkt. Het moment dat hij voor het eerst het woord AIDS uitspreekt bijvoorbeeld zou naar mijn mening een veel groter moment mogen zijn en daar mag hij dan ook meer een pauze laten vallen, om de zwaarte aan te tonen. Dit merk ik op meerdere momenten, maar toch vind ik dat Kooijman een goede prestatie neerzet.

Het verhaal speelt zich af op het toneel van La Bayadère, waar Nureyev de generale repetitie heeft bijgewoond en niet tevreden is over de hoofdrolspelers. Hij roept hen bij zich en begint te vertellen over het ballet en zijn leven. Als kijker krijg je een kijkje in het leven van Nureyev, die worstelt met zijn ziekte en zijn naderende einde.

Het verhaal is zeer indrukwekkend, maar ik weet niet deze voorstelling tot totaliteit van het leven van Nureyev laat zien. Het decor is eenvoudig maar doeltreffend, en de muziek en belichting dragen bij aan de sfeer van de voorstelling.

De voorstelling eindigt met een ontroerende scène waarin Nureyev nog één keer terugkeert naar het toneel om applaus te krijgen voor zijn laatste optreden. Het is een symbolische en krachtige afsluiting van een voorstelling die ons eraan herinnert dat de groten der aarde soms heel gewoon zijn gebleven, en dat ze ons kunnen inspireren om onze eigen dromen na te jagen.

Al met al is Nureyev een indrukwekkende voorstelling die de toeschouwer meeneemt op een emotionele reis door het leven en werk van een van de grootste dansers van de twintigste eeuw. Het is een voorstelling die je niet verteld mag worden.

En dan nog even iets over de echte Rudolf Nureyev. Het was fascinerend om te zien hoe deze man zo'n enorme invloed heeft gehad op de balletwereld en hoe hij als persoon zo'n complex karakter had. Zijn vlucht uit de Sovjet-Unie en zijn verdere carrière als danser en choreograaf hebben veel betekend voor de ontwikkeling van het ballet. Zijn dood aan aids was een groot verlies voor de danswereld en de kunstwereld in het algemeen. Maar zijn nalatenschap leeft voort en zal nog vele generaties blijven inspireren.

Ben je ook benieuwd naar dit verhaal of wil je gewoon een keer Jan Kooijman zonder shirt in het echt zien? Dan kun je alle informatie vinden op de website.